Sấy gỗ là gì? Tại sao phải sấy gỗ

Sấy gỗ là gì? Tại sao phải sấy gỗ

Sấy gỗ là một trong những bước quan trọng nhất trước khi gỗ được đem đi gia công. Gỗ đã được sấy sẽ tốt hơn, chất lượng gỗ sau khi gia công được đảm bảo, chất lượng thành phẩm cũng tốt hơn, tuổi thọ sản phẩm đồ gỗ được kéo dài.

1. Sấy gỗ là gì? Tại sao phải sấy gỗ?

Sấy gỗ là phương pháp làm giảm lượng nước trong gỗ tự nhiên, nhằm cải thiện và đảm bảo chất lượng gỗ cũng như các sản phẩm sau khi chế biến.

Gỗ ở trạng thái tự nhiên luôn chứa một lượng nước lớn; lượng nước tồn tại trong gỗ sẽ ảnh hưởng đến tính chất của gỗ. Vì vậy, sấy gỗ sẽ làm cho gỗ có kích thước ổn định, không bị sâu mọt, dễ dàng bảo quản, quá trình hoàn thiện và gia công sản phẩm cũng sẽ đạt chất lượng cao hơn.

Các sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu bắt buộc phải dùng gỗ đã qua sấy; điều này nhằm đảm bảo chất lượng của sản phẩm.

2. Các phương pháp sấy gỗ phổ biến hiện nay?

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều phương pháp sấy gỗ như: Hong phơi tự nhiên và Sấy cưỡng bức

2.1. Hong phơi tự nhiên

Hong phơi là cách thức sấy gỗ tự nhiên. Đây được xem là phương pháp sấy truyền thống từ xa xưa đến nay. Sử dụng năng lượng mặt trời để làm bay hơi nước ở trong gỗ và gió để lưu thông không khí xung quanh gỗ.

Việc sắp xếp gỗ để phơi và kiểm soát độ ẩm gỗ khi phơi rất quan trọng, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng gỗ.

Ưu điểm:

Phương pháp hong phơi tự nhiên có thể đưa độ ẩm của gỗ tươi xuống độ ẩm xấp xỉ bằng độ ẩm bão hòa của thớ gỗ (25-30%) giúp tiết kiệm năng lượng cho quá trình sấy gỗ.

Hong phơi tự nhiên yêu cầu đầu tư ít và không mất chi phí cho năng lượng.

Nhược điểm:

Thời gian sấy dài; đặc biệt là với các loại gỗ tươi có độ ẩm cao, các loại gỗ này khó sấy, khô rất chậm, dễ sinh ra khuyết tật sấy, sấy nhiệt độ thấp...

Quá trình thoát ẩm chậm, khó đưa về độ ẩm sử dụng sản xuất đồ mộc; gỗ không thể sấy khô đến độ ẩm dưới 15%.

Cần diện tích rộng để xếp đống và hong phơi

2.2. Sấy cưỡng bức

Gỗ xẻ trước khi sử dụng, gia công được sấy đến một độ ẩm nhất định theo yêu cầu. Gỗ được sấy trong lò; nhiệt độ trong quá trình sấy có thể lên tới 100 độ C, tuy nhiên việc sấy gỗ ở nhiệt độ cao thường không phổ biến bởi vì khó hạn chế các khuyết sinh ra trong quá trình sấy.

Nhiệt trong lò sấy được cung cấp trực tiếp hoặc gián tiếp. Nguồn nhiệt trực tiếp được cung cấp từ việc đốt than, củi,... hoặc lò được làm nóng bằng năng lượng mặt trời (đối với lò sấy năng lượng mặt trời). Nguồn nhiệt gián tiếp là nhiệt được cung cấp chủ yếu bằng hơi nước quá nhiệt hoặc nước nóng tuần hoàn qua các đường ống hoặc bộ phận trao đổi nhiệt. Hiện nay, lò sấy hơi nước quá nhiệt được sử dụng phổ biến.

Gỗ được sấy theo một chế độ nhất định. Mỗi một loại gỗ khác nhau sẽ có một chế độ sấy khác nhau. 

Ưu điểm:

Quá trình sấy được kiểm soát và hạn chế được khuyết tật

Đạt được độ ẩm thấp hơn so với hong phơi

Thời gian sấy ngăn hơn

Lò sấy được sử dụng cho nhiều loại gỗ khác nhau

Đạt được độ ẩm chính xác theo yêu cầu

Các sâu nấm hại gỗ bị diệt trong quá trình sấy

Nhược điểm:

Chi phí đầu tư lớn

Phải hiểu và có kỹ năng vận hành, bảo dưỡng lò sấy

3. Hệ thống sấy gỗ bằng hơi nước bão hòa tại Himo

HIMO hiện đang sử dụng phương pháp sấy gỗ bằng hơi nước bão hòa. Đây là công nghệ cơ bản và được sử dụng rộng rãi trong các nhà máy.

Himo đã đầu tư, xây dựng hệ thống lò sấy, xưởng kho bãi đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, đáp ứng nhu cầu sấy gỗ khối lượng lớn của khách hàng.

Quy trình vận hành lò hơi sấy gỗ:

Bước 1: Chuẩn bị lò sấy

Kiểm tra tình trạng các thiết bị lò sấy: Quạt gió; Hệ thống gia nhiệt; Hệ thống điều tiết ẩm; Hệ thống điện điều khiển quạt gió.

Vệ sinh hệ thống sấy và hoạch định việc xếp gỗ sấy

Bước 2: Xếp gỗ vào lò

Gỗ trước khi đưa vào lò sấy phải được xếp theo đúng kỹ thuật, quy chuẩn. Mỗi loại gỗ lại có quy cách xếp khác nhau, vì vậy cần tuân thủ chặt chẽ quy định xếp gỗ để đảm bảo chất lượng trong quá trình sấy.

Bước 3: Kiểm tra kỹ thuật

Trước khi đóng lò sấy, nhân viên kỹ thuật phải kiểm tra 1 lần nữa tình trạng các thiết bị sấy, cần chú ý những sai sót có thể xảy ra: các thanh kê dư thừa, tuyệt đối không để trước quạt gió.

Bước 4: Khởi động lò sấy

Tiến hành đóng cửa lò sấy và vận hành thiết bị lò sấy theo trình tự

Bước 5: Điều tiết quá trình sấy

Giai đoạn làm nóng: Nhiệm vụ của giai đoạn này là làm nóng dần gỗ để đưa nhiệt độ gỗ trước khi sấy lên đến nhiệt độ sấy trong khoảng thời gian nhất định.

Giai đoạn hấp gỗ: Giai đoạn này chỉ được thực hiện đối với một số loại gỗ khó sấy: gỗ tươi, gỗ có hàm lượng ẩm ban đầu quá cao và gỗ sấy có kích thước lớn. Yêu cầu chủ yếu của giai đoạn này là tiếp tục duy trì tình trạng ẩm của môi trường sấy ở mức gần như bão hòa hơi nước trong một thời gian thích hợp tùy theo bề dày ván gỗ sấy.

Giai đoạn sấy 1: sấy đầu – Sấy đẳng tốc

Giai đoạn này kéo dài trong một thời gian đủ để cho gỗ sấy khô xuống gần đến điểm bão hòa thớ gỗ. Thời gian dài hay ngắn, phụ thuộc vào độ ẩm ban đầu, loại gỗ và kích thước ván (theo qui trình sấy).

Trong thời gian này cần duy trì nhiệt độ sấy ổn định, bằng nhiệt độ sấy ban đầu và hãm không cho lớp gỗ bề mặt ván khô quá nhanh, để đảm bảo quá trình di chuyển ẩm từ tâm ván ra ngoài mặt ván một cách liên tục và ở mức tối đa phù hợp với từng loại gỗ sấy.

Giai đoạn sấy 2: sấy cuối – Sấy giảm tốc

Giai đoạn này biểu thị quá trình sấy mà ở đó độ ẩm của gỗ sấy giảm xuống dưới điểm bão hòa thớ gỗ. Ở giai đoạn này quá trình thoát ẩm sẽ khó khăn, do vậy trong quá trình sấy, bước sang giai đoạn sấy II sẽ tăng dần nhiệt độ sấy và đồng thời mở dần cửa thoát khí (TDK) để tăng dần Δt của môi trường sấy (làm khô dần môi trường sấy), hỗ trợ cho quá trình khô của gỗ ở giai đoạn cuối

Bước 6: Giai đoạn xử lý cuối và làm nguội

Đối với các loại gỗ dễ sấy, ván mỏng có thể không cần xử lý cuối, còn nói chung đối với các loại gỗ khó sấy, gỗ có kích thước lớn và gỗ có nhu cầu chất lượng cao hoặc gỗ sau khi sấy có nhu cầu gia công ngay,... thì cần phải xúc tiến giai đoạn xử lý cuối trước khi làm nguội gỗ sấy. Mục đích của giai đoạn này là làm cân bằng ẩm độ và triệt tiêu ứng suất trong gỗ, để ổn định kích thước gỗ trong quá trình gia công.